आमा र आमाको मुख हेर्ने दिन

🙏 कृष्ण प्रसाद सापकोटा
(आमा र आमाको मुख हेर्ने दिनको श्रद्धा सहित)

काठमाडौँ १४ वैशाख / आज तिर्थ औंसी — नेपाली समाजमा “आमाको मुख हेर्ने दिन” भनेर चिनिने यो विशेष दिन, आमा प्रतिको अनन्त माया, सम्मान र कृतज्ञता व्यक्त गर्ने एक अनुपम अवसर हो। आमा — यो शब्द उच्चारण मात्र गर्दा पनि हृदयमा अपूर्व मिठास र भावनाको लहर उठ्छ। आमा त्यही हुनुहुन्छ जसको काखमा सारा दुःख बिर्सिन्छ, जसको हात समाएर जीवनको पहिलो पाइला चालिन्छ, र जसको आशीर्वादले सन्तान सफलताको शिखर चुम्न सक्छ।

आमाको महिमा

आमा सृष्टिको अद्भुत चमत्कार हुन्। उहाँ जीवनको पहिलो शिक्षक हुनुहुन्छ, जसले बिना कुनै आशा सन्तानलाई आफ्नो ज्यानको जोखिमा पनि स्याहार गर्नुहुन्छ। बाल्यकालदेखि बुढ्यौलीसम्म, आमा हरेक मोडमा सन्तानको लागि ढाल भएर उभिनुहुन्छ। हरेक चोटी सन्तान रोएको देख्दा आमाको मुटु चुँडिन्छ; सन्तान हाँसेको देख्दा उहाँको संसार उज्यालिन्छ।

आमाको माया न कुनै मूल्यले किन्न सकिन्छ, न कुनै शब्दले व्याख्या गर्न सकिन्छ। आफ्ना सपनाहरू त्यागेर, आफ्ना रहरहरू बिर्सेर, आफ्नो स्वास्थ्य र सुखलाइ दोस्रो प्राथमिकतामा राखेर आमा जीवनभर सन्तानका लागि समर्पित हुनुहुन्छ।

आमाले सन्तानलाई अँगालो हालेर सुरक्षा दिनुहुन्छ, अनुशासन सिकाउनुहुन्छ, जीवनका मूल्य र आदर्शहरू गढ्नुहुन्छ। संसारमा सबैथोक बदलिन सक्छ, तर आमाको माया र समर्पण कहिल्यै कम हुँदैन।

आमाको मुख हेर्ने दिनको महत्व

तिर्थ औंसी को दिनलाई नेपाली परम्परामा अत्यन्त पवित्र मानिन्छ। जसरी हिन्दु धर्ममा तिर्थ यात्रा गर्नु पुण्य मानिन्छ, त्यसै गरी आमाको अनुहार दर्शन गर्नु पनि ठूलो पुण्य प्राप्त गर्ने कार्य हो भन्ने मान्यता छ। त्यसैले त आजको दिनलाई “तिर्थ औंसी” भनिएको हो — जहाँ आमाको मुख हेर्ने र उहाँलाई आदरपूर्वक सम्मान गर्ने गरिन्छ।

आजको दिन सन्तानहरू आमाको घर जान्छन्, मीठा परिकार बनाएर आमालाई खुवाउँछन्, कपडा, फलफूल, मिठाई र उपहारहरू प्रदान गर्छन्। जीवित आमा भएकाहरूलाई आफ्नो सौभाग्य सम्झनु र गर्व गर्नु पर्ने दिन हो यो। अनि ती जसका आमा दिवंगत भइसकेका छन्, उनीहरू गङ्गा, बागमती जस्ता पवित्र नदी किनारमा गई आमाको नाममा तर्पण र श्राद्ध गरी श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्छन्।

आजको दिनले हामीलाई सम्झाउँछ — आमा केवल जन्म दिने मात्र होइन, जीवन दिने शक्ति हुनुहुन्छ। यही दिन हामीले आमा प्रतिको आफ्नो प्रेम र आभार केवल शब्दमा होइन, व्यवहारमा पनि देखाउने प्रण गर्नु पर्छ।

सन्देश

जसरी फूलमा सुगन्ध, सूर्यमा प्रकाश, जूनमा शीतलता हुन्छ, त्यसै गरी आमामा ममता हुन्छ। हामीले आमाको योगदान, उहाँको त्याग र उहाँको अविरल मायालाई कुनै दिन वा कुनै उपहारले तौल्न सक्दैनौं। तर, आमाको खुशीका लागि हामीले सधैं सम्मान, माया र आदर गर्नु पर्छ।
आमा मात्र आज होइन, हरेक दिन, हरेक क्षण, सन्तानका लागि विशेष हुनुहुन्छ।

आज आमाको मुख हेर्ने दिनमा म सम्पूर्ण आमाहरूलाई श्रद्धापूर्वक नमन गर्दछु। आमा, तपाईंहरूको माया, तपाईंहरूको प्रेरणा र तपाईंहरूको आशिष सधैं हामी सन्तानहरूका लागि अमूल्य रहनेछ। जसको जीवनमा आमा हुनुहुन्छ, ती सधैं धन्य छन्। जसको जीवनबाट आमा टाढा भइसक्नुभएको छ, उनीहरूका लागि सम्झनामा आमा सधैं जीवित रहनुहुन्छ।

“आमा हुनुहुन्छ भने संसारमा अझै माया बाँकी छ।”

अन्त्यमा

आमाको मुस्कानमा संसार देखिन्छ।
आमाको अँगालोमा शान्ति भेटिन्छ।
आमाको आशिषमा जीवनको उज्यालो भविष्य आकार लिन्छ।
त्यसैले, आमा हुनु नै साक्षात् तीर्थ हुनु हो।
आउनुहोस्, आज र हरेक दिन आमालाई सम्मान गरौं, माया गरौं, र उहाँको खुशीका लागि समर्पित बनौं।

“आमा — तपाईको माया र आशीर्वादले हाम्रो जीवन सधैं उज्यालो रहोस्।